Tajemnice morskich głębin

Po raz pierwszy w historii podwodne kamery pokazują tajemnicze stworzenia zamieszkujące głębiny morskie u wybrzeży Zachodniej Grenlandii, dzięki czemu naukowcy oraz zarządzający wodami mogą zapewnić im bezpieczną przyszłość.

Są miejsca na ziemi, o których możemy powiedzieć, że leżą bardzo daleko i na pewno należy do nich Grenlandia. Ogromna dzicz, której trzy czwarte stanowi lód. Na Grenlandii nie ma wielu dróg ani wielu ludzi. Populacja licząca zaledwie 60 000 mieszkańców zajmuje teren wielkości 2,1 miliona kilometrów kwadratowych. Ludzie zamieszkują zwykle tereny leżące u podnóża gór lub wzdłuż fiordów. Grenlandia to największa i najsłabiej zaludniona wyspa na świecie, nie będąca jednocześnie kontynentem.

„Oddalone” to także dobre słowo na określenie dna morskiego, które otacza Grenlandię. Jest ono tak odległe, że naukowcy niewiele wiedzą o zwierzętach i roślinach żyjących w tych głębokich, polarnych wodach.

Gospodarka Grenlandii w dużym stopniu uzależniona jest od komercyjnych połowów ryb i krewetek. Dlatego Grenlandczycy chcą mieć pewność, że niezbadane dotąd ekosystemy morskie są zdrowe i pozostaną takie w przyszłości.

Szelf kontynentalny Zachodniej Grenlandii rozciąga się od tej samej szerokości geograficznej co Wyspy Szetlandzkie do ponad 1000 km wewnątrz koła podbiegunowego. Jego głębokie, ciemne dno morskie kryje różnorodne morskie stworzenia: od strzykw, zwanych też morskimi ogórkami, po rozgwiazdy, koralowce i gąbki. Jednak pełen obraz mieszkańców morskich głębin został odkryty dopiero niedawno.

Początki owocnej współpracy

Kiedy rybołówstwo krewetek zimnowodnych z Grenlandii przystąpiło do procesu certyfikacji MSC pod koniec 2000 roku, zespół niezależnych audytorów oceniających rybołówstwo stwierdził, że Instytut Zasobów Naturalnych Grenlandii (ang. The Greenland Institute of Natural Resources) posiada obszerne dane historyczne na temat stanu i kondycji stada krewetek, ale bardzo niewiele wiadomo na temat siedlisk morskich na terenach, na których prowadzone są ich połowy. Właściwie wiele z tych siedlisk nigdy nie było w ogóle mapowanych.

Aby lepiej zrozumieć, jak wygląda ten ekosystem morski organizacja rybacka Sustainable Fisheries Greenland, która przystąpiła do procesu certyfikacji, zaprosiła do współpracy zespół badaczy dna morskiego z Instytutu Zoologii, Londyńskiego Towarzystwa Zoologicznego (ang. Institute of Zoology, Zoological Society of London – ZSL). Zaproszenie stało się początkiem wieloletniej, korzystnej dla obu stron, współpracy.

„Praca z Sustainable Fisheries Greenland umożliwiła nam pionierskie badania siedlisk bentosowych (dna morskiego) na szelfie kontynentalnym Zachodniej Grenlandii. Jest to obszar, który bez pomocy tej organizacji byłby dla nas bardzo trudno dostępny.”
Dr Chris Yesson, Londyńskie Towarzystwo Zoologiczne (ZSL)

Kamery do badania głębin morskich

Latem 2011 r. grupa naukowców ZSL dołączyła do załogi statku badawczego M/T Paamiut. W ciągu dnia statek wykorzystywany był do prowadzenia rocznej oceny zasobów stada krewetek, w nocy zaś naukowcy ZSL przystępowali do badań naukowych.

Zespół rozpoczął mapowanie dna morskiego od zanurzenia kamer przywiązanych do burty łodzi. Kamery zrobiły wysokiej rozdzielczości zdjęcia dna morskiego, znajdującego się często setki metrów pod wodą. Każde zdjęcie udokumentowało aż do sześciuset organizmów żyjących na dnie morza.

Badania, na podstawie których opublikowano jak dotąd trzy prace naukowe, ujawniły nowe informacje na temat zwierząt żyjących w różnych typach siedlisk. Okazało się na przykład, że więcej zwierząt żyje na obszarach, na których dno morskie jest skaliste, a mniej tam, gdzie jest ono miękkie i piaszczyste.

„Chociaż kapitanowie statków rybackich byli początkowo sceptycznie nastawieni do pracy naukowców, szeroko zakrojona współpraca doprowadziła do zmiany ich stanowiska. Teraz wręcz konkurują ze sobą, aby dostarczyć naukowcom nowe informacje. Współpraca ta, niejako trochę produkt uboczny procesu certyfikacji, to kolejna bardzo cenna korzyść wynikająca z oceny MSC.”


Peder Munk Pedersen, Sustainable Fisheries Greenland

© ZSL

© ZSL

Innowacyjne metody zarządzania

W odpowiedzi na badania ZSL, organizacja Sustainable Fisheries Greenland rozpoczęła testowanie nowych metod połowowych, zapobiegających niezamierzonemu przyłowowi. Między innymi zmodyfikowano narzędzia połowowe, aby umieścić je wyżej od dna morskiego i zapobiec uszkodzeniom piórówek (zwanych także piórem morskim) – delikatnych bezkręgowców przypominających wyglądem paprocie lub staroświeckie pióro na atrament.

Organizacja Sustainable Fisheries Greenland pracowała również nad wyznaczeniem morskiego obszaru chronionego, aby zabezpieczyć ważne gatunki koralowców i gąbek.

Rybołówstwo krewetek zimnowodnych Grenlandii otrzymało certyfikat MSC w 2013 r., ale partnerstwo między Sustainable Fisheries Greenland i ZSL dalej się zacieśnia. Badania dna morskiego są prowadzone co roku od 2011 r., a organizacja Sustainable Fisheries Greenland przekazała fundusze na projekt badań doktoranckich, których celem jest identyfikacja wrażliwych ekosystemów morskich w regionie.

Ta owocna współpraca badawcza pozwoli na odpowiedzialne zarządzanie rybołówstwem teraz i w przyszłości.

„Organizacja Sustainable Fisheries Greenland wykazała duże zaangażowanie we wspieraniu badań naukowych w tym wyjątkowym regionie. Co ważne, organizacja ta wykorzystuje wyniki badań, aby wciąż usprawniać swoje zrównoważone połowy.”


Dr Chris Yesson, Londyńskie
Towarzystwo Zoologiczne (ZSL)

© ZSL

© ZSL

Podziel się tą historią:

Więcej historii MSC

Znajdź nas na Facebooku

Prawa autorskie do zdjęć © ZSL